تو و یک صندلی[1]
صحنه پردازی رابرت ویلسون[2] برای نمایشگاه MUDAC لوزان
جولیانو پیچی[3]
17 دسامبر 2022
تصاویر: لوسی یانش[4]
این روزها موزه طراحی معاصر و هنرهای کاربردی لوزان MUDAC، میزبان یکی از بزرگترین مجموعههای خصوصی صندلیهای هنرمندان، طراحان و معماران است. این مجموعه در دهه 1990 راه اندازی شد و مالک آن، تیری باربیه مولر[5]، اکنون آن را در نمایشگاه تو و یک صندلی در معرض تماشای عموم قرار داده است.
ارائه 211 صندلی و 168 طراح به کارگردان و هنرمند، رابرت ویلسون، سپرده شد. او در طراحی این نمایشگاه از تجربه صحنه پردازی که در کارنامه هنرهای نمایشی خود دارد وام گرفته است. تحقیقات نوآورانه و طرحهای رسمی، استفاده و مونتاژ مواد آزمایشی و تأثیر متقابل مقیاس و عملکرد از ویژگیهای مهم این مجموعه است. ویلسون، برای انتقال داستان بی کلام خود، از قدرت معنای اشیاء استفاده کرده و ضمن ادای احترام به هر یک از موارد نمایش داده شده، فضای ویژه ای را برای آن ها اختصاص داده و به توسعه آن می پردازد. این نمایش فراگیر و دیدنی، به یک اپرای چهار پرده شباهت دارد. مواجهه بازدیدکنندگان با اشیاء معروف، نور و صدا، منجر به افزایش دراماتورژی روایت شده است.
نمایشگاه تو و یک صندلی، توسط چانتال پرودهوم[6] و سوزان هیلپرت استابر[7] از MUDAC، خود تیری باربیه مولر و شارلوت ساوولانین مایلر[8] از بنیاد باربیه مولر[9] برگزار شده است.
مجموعه
در تقاطع هنر و مجسمه سازی، صندلی بیانگر رابطه میان زیبایی شناسی و کاربرد است. اثری موسیقایی، با طیف نامحدودی از امکانات. خریدهای تیری باربیه مولر به طور ارگانیک با ملاقات و کشف طراحان جدید تکامل یافت؛ تا اینکه صندلی ها به مجموعه ای کامل از تقریبا 650 قطعه – از دهه 1960 تا امروز – تبدیل شدند. این مجموعه که شامل حدود دو سوم قطعات منحصر به فرد، نمونه های اولیه یا آثاری از نسخه های محدود است، این علاقه به موارد غیرعادی که خارج از تاقچه های طراحی صنعتی رایج هستند را به نمایش می گذارد.
باربیه مولر علاقه خاصی به گردآوری یک مجموعه علمی کامل درباره تاریخچه کنونی صندلی ندارد. در عوض، او به هر چیز منحصر به فرد و نوآورانه ای در این زمینه ظاهر می شود علاقمند است. این مجموعه شامل آثار طراحان مشهور بین المللی و همچنین طراحان نوظهور و کمتر شناخته شده از سراسر جهان است. نمایشگاه تو و یک صندلی، نگاهی اجمالی به این مجموعه از مصنوعات معتبر انداخته و تاریخ طراحی معاصر را به نمایش می گذارد.
رابرت ویلسون، خود یک مجموعه دار است. زمانی که خیلی جوان بود شروع به گردآوری سنگهای سنگ های چخماق کرد و تحت تاثیر آنچه او به عنوان نوعی اجبار تعریف میکند، تحت تاثیر قرار گرفت. او همچنین صندلی ها را نیز گردآوری می کند. ویلسون می گوید: “وقتی اولین صندلی ام را گرفتم، حدود 11 سال داشتم. این صندلی، جرقه ای برای گردآوری مجموعه صندلی هایم شد… من علاقه چندانی به نشستن روی صندلی نداشتم؛ اما دوست داشتم به آنها نگاه کنم. برای من، یک صندلی مانند یک مجسمه بود.” در سال 1968، ویلسون شروع به خلق اولین اثر خود کرد؛ با صندلی ای، که اکنون در مجموعه تیری باربیه مولر قرار دارد.
صحنه پردازی
صحنه پردازی این نمایشگاه به ویلسون سپرده شد تا بر ویژگی مجسمه وار مولفه های موجود در آن تاکید شود. صحنه پردازی درخشانی که با همکاری آنیک لاوالی-بنی[10] شکل گرفته است. طراحی صحنه نمایشگاه، مخاطب را در عرصه های مجازی غوطه ور می سازد. صندلی ها به عنوان قهرمانان نمایشی تئاتر، صدا، نور و دکورها، تجربه ای بی نظیر را به وجود می آورند. کشف شیء نمادین طراحی شده: صندلی و اشکال متعدد آن.
رابرت ویلسون و همکارانش در واترمیل[11] نیویورک یکدیگر را ملاقات کردند تا درباره کانسپت مجموعه تو و یک صندلی گفت و گو کنند. پروژه ای که قرار بود بر اساس طرح هایی برای سالن های جدید MUDAC شکل گیرد. در همین راستا، صحنه موزه به 4 بخش تقسیم شد تا منتخب اشیاء را در خود جای دهد.
رابرت ویلسون می گوید: “زمانی که برای اولین بار با گروه ملاقات کردم، نخستین چیزی که درباره آن صحبت کردیم نور بود. “این موضوع به من یادآوری کرد زمانی که در دانشکده معماری تحصیل می کردم، لویی کان[12] می گفت، دانشجویان باید با نور شروع کنند… نورپردازی، کاری نیست که بعد از طراحی نمایشگاه انجام دهید؛ بلکه بخش جدایی ناپذیری از پروژه است. پس ما با نورپردازی شروع کردیم. در تئاتر، وقتی اولین کاری که انجام می دادم، شکل دادن یک گروه نور بود، غالبا به من می خندیدند. نور، ساختار است. نور، نوعی معماری است. نور، عنصری است که به ما کمک می کند بشنویم و ببینیم.”
رابطه خاص ویلسون با نور به دهه 1970 بازمیگردد. “من در ملاقات با لوچینو ویسکونتی[13] در سال 1974، به شدت تحتتأثیر قرار گرفتم.” ویلسون می افزاید: “من 2 ساعت کار او را در حالی که با نور نقاشی میکرد تماشا کردم. میدانستم که از آن به بعد میتوان روی صحنه با نور نقاشی کرد و این کاری است که من از زمانی که جوانتر بودم و میخواستم نقاش شوم، انجام میدادم. خیلی خوب نبود. کاری که می توانستم روی صحنه انجام دهم، نمی توانستم روی بوم انجام دهم.”
این نمایشگاه مانند یک اپرای 4 پرده ای، به 4 فضا تقسیم شده است.
جزایر فضایی روشن:
این نواحی از شبکهای متراکم از رنگارنگترین و متنوعترین صندلیهای مجموعه تشکیل شده و به بازدیدکنندگان حس گم شدن در جنگلی انبوه را میدهد. فضایی سرشار از نور، رنگ های روشن، مواد غیرمنتظره و منحنی ها. صندلی های این بخش، به طور غریزی، بر اساس خانواده و موضوع سازماندهی شده اند، مانند حیوانیت، دوگانگی، جنبه های مجسمه وار، پاپ، طنز یا مهندسی.
فضای متوسط:
فضای متوسط، با آرامش، مینیمالیسم و هندسه تعریف شده است. این منظره تک رنگ، با خطوط مستقیم و واضح تقسیم شده است. چیدمان سالن، دنبالهای از لالههایی هستند که مجموعه شفاف را تقسیم کرده اند. این بخش، از غرفه آلمانی میس ون درروهه الهام گرفته است. منطقه آرامشبخش مطبوعی که از صندلیهایی که از عناصر معماری برجستهای برخوردارند در تعامل قرار دارند. نور ملایم و پراکنده فضا، با محیطی که دارای صدای فلزات است در تضاد قرار می گیرد.
فضای تاریک:
بازدیدکنندگان وقتی از دری پائین تر با نور پس زمینه، وارد یک فضای تاریک و آرام میشوند، حیرت زده میشوند. صندلی ها گویی در تاریکی شناور بوده و با تغییر چراغ هایی که به صندلی ها درخشندگی ستاره ای می بخشند، رونمایی می شوند. پروجکتورها نیز دید ما را همچون یک افلاک نما به سمت مهم ترین صندلی های مجموعه هدایت می کنند.
فضای کالیدوسکوپ – فضای نهایی:
این فضا به شکل بسته باقی می ماند. مکعبی که با آینه پوشانده شده است، به عنوان ویترینی برای اشیاء عمل می کند. ویژگیهای مجسمهوار و فلزی صندلیها در این محیط بازتابی ترکیب شده و به واسطه روزنههای مدور در نما نشان داده میشوند. اثر کالیدوسکوپی فضا با تغییر نور افزایش می یابد.
نور و صدا
رابرت ویلسون با تمام عناصر به طور همزمان کار می کند. او از همان ابتدا به نور و منظره صوتی فکر کرده است: “عروسک چه می شنود؟ صدا در اتاق اول چگونه است، در اتاق دوم چگونه است، در اتاق سوم چگونه است؟”. او می پرسد: “آخرین چیزی که می شنوم چیست؟ در برادوی شما همواره باید “با قدرت شروع کنید و خوب به پایان برسانید.” در تئاتر، آخرین چیزی که می شنوید یا می بینید، مهمترین چیز است. گاه اگر کاری را در پایان انجام دهید که درست به نظر می رسد، ممکن است مخاطب، شما را به خاطر کاری که تمام شب انجام داده اید ببخشد!”
ویلسون درباره انتخاب شیء در تو و یک صندلی، به طور خاص به نحوه قرارگیری صندلی ها علاقمند بوده است. “هر گروه، به من کمک می کند تا دیگران را صرفا به دلیل نحوه سازماندهی شان ببینم. این چیزی است که در طراحی یک نمایشگاه هیجان انگیز است.”
نمایشگاه تو و یک صندلی، تا یکشنبه، 26 فوریه 2023، در موزه طراحی معاصر و هنرهای کاربردی، MUDAC لوزان سوئیس برپا است.
[1] A Chair and You
[2] Robert Wilson
[3] Giuliano Picchi
[4] Lucie Jansch
[5] Thierry Barbier-Mueller
[6] Chantal Prod’Hom
[7] Susanne Hilpert Stuber
[8] Charlotte Savolainen Mailler
[9] Barbier-Mueller Foundation
[10] Annick Lavallée-Benny
[11] Watermill
[12] Louis Kahn
[13] Luchino Visconti